na zdjęciu od lewej BONBON SHAGGY El Bridorado, Bursztyn Buhlbino, BELLAQUERA El Bridorado
Pasienie. To praca, która opiera się na naturalnych instynktach i zachowaniach zwierzęcia. Jest to praca o tyle trudna, gdyż z jednej strony wykorzystujemy pobudzenie psa do pracy wiążące się z chęcią złapania zwierzyny,
z drugiej zaś należy umiejętnie ten popęd ograniczać i manewrować w taki sposób psem, by osiągnąć pożądany cel.
Pies pracujący bazuje na lęku zwierząt gospodarskich, podporządkowuje je sobie, a jednocześnie „czuje się” za nie odpowiedzialny.
Pasienie opiera się na ścisłej współpracy psa z człowiekiem. Pies musi wykazywać bardzo duże zaangażowanie w wykonywaną pracę, jak i również posłuszeństwo wobec przewodnika. Musi być pewny siebie, umieć wywrzeć presję na zwierzętach zaganianych, przy czym nie może być agresywny, gdyż jakby nie było część pracy pies musi wykonać sam, przewodnik powinien go tylko kontrolować i korygować w razie potrzeby.
Briardy jak większość psów pasterskich nie wykazują tak dużego skupienia na pracy jak bordery, dlatego tu ważna jest postawa pasterza, potrzebują one większego zaangażowania ze strony człowieka. Briardy nie pracują na tak dużym dystansie, mają skłonność do naganiania zwierząt, nie mają również zakodowanego biegu po stado na tzw. outrunie czyli obieganiu stada, a biegną po najkrótszej linii, po prostu je goniąc, przez co mogą bardziej rozganiać stado niż je zaganiać, co nie oznacza, że nie mogą być świetnymi psami zaganiającymi, wszystko kwestia odpowiedniego wyszkolenia i ciężkiej pracy. Briardy świetnie balansują czyli ustawiają się względem stada na godzinie dwunastej w stosunku do pasterza, przez co stado nie ulega rozproszeniu, prościej mówiąc zabiegają je raz od jednej, raz od drugiej strony, pozostając za stadem, kontrolując je.
Jeśli nauczymy briarda balansu, trzymania się za stadem, dystansu do stada to już mamy z górki, możemy wprowadzać komendy, przydatne do manewrowania stadem i wejść na wyższy stopień wtajemniczenia:
Come by – idź w prawo – zgodnie z ruchem wskazówek zegara
Away – idź w lewo – przeciwnie do ruchu wskazówek zegara
Stay – zostań
Lie down – waruj
Walk – idź
Look back – patrz do tyłu
Ważne jest umiejętne korzystanie z komend, podobnie jak w procesie szkolenia z posłuszeństwa ich nadużywanie wywołuje odwrotny skutek. Pamiętajmy, że tu pies jest w pracy, w pierwszej kolejności widzi owce, potem przewodnika, a jak wiadomo pies nie potrafi jak człowiek skupiać się na kilku rzeczach jednocześnie. Tu działa instynkt, a człowiek poprzez umiejętne sterowanie psem stara się nad nim zapanować. Ciągłe powtarzanie komend wywołuje u psa frustrację, dlatego też należy obserwować psa i wyczuć ten moment kiedy możemy mu pozwolić swobodnie działać czyli pracować, a kiedy go skorygować. To tak jakbyśmy chcieli zjeść upragniony kawałek ciasta, już mamy talerzyk ze słuszną porcją, w ręku widelczyk a tu non stop słyszymy: wyprostuj się, łokcie na stół, uważaj żeby się nie poplamić, nie zaczynaj od tej strony, talerzyk bliżej, itd. zanim zdążyliśmy zacząć ucztę. Czy jest ktoś kto zniósłby to z godnością i bez grama zniecierpliwienia? No i czy ten kawałek by w ogóle smakował? Tak właśnie jest z zaganianiem przez psa, jeżeli chcemy, aby to była efektywna, przynosząca satysfakcję praca, aby pies chętnie pracował, musimy pozwolić mu pracować. Praca z psem przy zaganianiu zwierząt to przede wszystkim ogromna lekcja pokory i jeden wielki kompromis, tutaj działamy jako team, więc jak jeden coś zepsuje to drugi stara się to naprawić, dlatego mówimy tu o współpracy, a nie podporządkowaniu czy dominowaniu nad psem, podporządkować to my mamy stado i doprowadzić je tam gdzie chcemy przy pomocy psa. My potrzebujemy psa do wykonania pracy, a pies potrzebuje naszego wsparcia. Tu nie ma miejsca na suche wydanie komendy i oczekiwanie, że pies zaskoczy i je wykona w 100%, może i będzie chciał, ale owce bardzo szybko to skorygują, dlatego zaganianie to aktywna praca psa i człowieka oraz wzajemne zaufanie.
Egzaminy i zawody :
PIP - Próby Instynktu Pasterskiego - Ocena predyspozycji psa pasterskiego do pracy ze zwierzętami podczas której sędzia ocenia zachowanie psa wobec stada oraz pasterza. Próbie może podlegać pies między 6-24 miesiącem życia.
HWT – pozytywne zaliczenie tego egzaminu umożliwia start w zawodach oraz uzyskanie certyfikatu użytkowości.
Mamy:
HWT CS – collecting style - wyłącznie dla ras border collie i kelpie
HWT TS – traditional style - dla ras z wyłączeniem border collie i kelpie
HWT TS – Herding Working Test Traditional Style – styl farmerski
Jest to test pracy przeprowadzany by ocenić umiejętności psa w zakresie: zdolności zaganiania, posłuszeństwa, inicjatywy, efektywności oraz zachowania wobec zwierząt. Do testu mogą przystąpić psy które ukończyły 12 miesięcy
Zadania - ocenie podlega:
– zagroda (pen) lub koszar (sheepfold) – wyprowadzenie i wprowadzenie stada owiec (w tym egzaminie maks 10 owiec)
– kierowanie i manewrowanie stadem – prowadzenie stada i jedno zatrzymanie
– grazing – czyli wypasanie w kwadracie 15 x 15 metrów
- zachowanie wobec owiec
- posłuszeństwo
Przed przystąpieniem do próby sędzia objaśnia zawodnikom każdy etap testu wraz z preferowanym zachowaniem psa. Zgodnie z regulaminem po przejęciu stada z koszaru następuje jego przeprowadzenie przez światło pierwszej bramy, następnie zmiana kierunku o 90 stopni w kierunku drugiej bramy, gdzie w bramie następuje zatrzymanie psa, potem przejście do pola wypasania. Po zatrzymaniu owiec w polu wypasania pies wraz z przewodnikiem wychodzi poza jego granice i stamtąd kontroluje stado. Po sygnale sędziego należy zebrać stado i ruszyć w kierunku trzeciej bramy, a następnie należy zakoszarować całe stado.
Niby banalne, a jednak należy pamiętać, że owce to zwierzęta stadne i zawsze istnieje ryzyko ich ucieczki do reszty stada, które zawsze jest zgromadzone gdzieś niedaleko pola na którym zdawany jest test, więc cała sztuka polega na tym aby te 10 sztuk nie zechciało do reszty stada dołączyć. Nie wolno zapominać, że jak ruszy jedna to reszta ruszy za nią, dlatego przewodnik musi przewidzieć ewentualne zachowanie owiec i zastawiać psem ewentualną drogę ucieczki owcom. Przypominam, że briard pobiegnie po prostej, więc jeśli owca/owce zbytnio się oddali jest mała szansa na to, że nie dołączy do stada, a wtedy mamy po egzaminie. Pamiętać należy również o tym, że dobry sędzia nie obserwuje psa, nie obserwuje nas czy się ładnie komponujemy, patrzy na stado. Tak, na stado. Stado prowadzonych owiec ma się poruszać w miarę jednakowym tempem, nie powinno się zatrzymywać, czy też raz biec, raz zwalniać, ma być prowadzone równomiernie jednym tempem i nie powinno wykazywać nerwowości wywołanej zachowaniem psa.
Aby zaliczyć egzamin, a tym samym móc ubiegać się o certyfikat użytkowości czy też tytuł C.I.B (mając odpowiednią ilość tytułów CACIB) należy otrzymać minimum 60 punktów / 100 możliwych
Zawody IHT – na zawodach jest o tyle trudniej, że trasa do pokonania leży w gestii sędziego czyli wiemy mniej więcej co podlega ocenie, natomiast jak wyglądać będą kolejne etapy i zadania do wykonania dowiadujemy się na miejscu. Na każdych zawodach cała trasa jest omawiana przez sędziego etap po etapie wraz z preferencjami ich wykonania.
Rozgrywane są w dwóch konkurencjach i trzech klasach od 1 do 3:
IHT CS - Styl tradycyjny (angielski)- dla border collie i australijskiego kelpie
IHT TS - Styl farmerski – z wyłączeniem border collie i australijskiego kelpie
IHT TS1 – Internatonal Herding Trial Traditional Style
zadania – ocenie podlega:
- Wyprowadzanie i wprowadzenie do koszaru
- prowadzenie i manewrowanie
- inteligencja wykonania
Aby zaliczyć (zdobyć ocenę dobrą) trzeba zdobyć 60% z wymaganej liczby 75 punktów, natomiast aby móc przejść do następnej klasy należy zdobyć minimum 70 % wymaganej liczby punktów. Otrzymując 70% wymaganej liczby punktów 3 razy pies musi już startować w następnej klasie.
IHT TS2
zadania – ocenie podlega:
- Wyprowadzanie i wprowadzenie do koszaru
- przeszkody na trasie
- prowadzenie i manewrowanie
- zatrzymania
- inteligencja wykonania
Aby zaliczyć (zdobyć ocenę dobrą) trzeba zdobyć 60% z wymaganej liczby 100 punktów, natomiast aby móc przejść do następnej klasy należy zdobyć minimum 70 % wymaganej liczby punktów. Otrzymując 70% wymaganej liczby punktów 3 razy pies musi już startować w następnej klasie.
IHT TS3
zadania – ocenie podlega:
- Wyprowadzanie i wprowadzenie do koszaru
- przeszkody na trasie
- prowadzenie i manewrowanie
- zatrzymania
- inteligencja wykonania
Aby zaliczyć (zdobyć ocenę dobrą) trzeba zdobyć 60% z wymaganej liczby 150 punktów.
W Polsce pierwszym briardem z zaliczonym egzaminem HWT jest AURELIA BELLEZZA Dilorini.
Zapraszamy na stronę Aurelii http://pearlsofsouth.wix.com/south