Postępujący zanik siatkówki lub postępujące zwyrodnienie siatkówki (ang. PRA) jest terminem wykorzystanym do opisania wielu wrodzonych degeneracji siatkówki prowadzących do utraty wzroku i w efekcie do ślepoty.
W przebiegu PRA dochodzi do zniszczenia fotoreceptorów siatkówki. We wczesnym stadium choroby zmiany dotyczą komórek pręcikonośnych powodując ślepotę zmierzchową, a następnie komórek wzrokowych czopkonośnych, co prowadzi do całkowitej utraty wzroku. Choroba występuje w obu oczach równolegle, a widoczne zmiany są symetryczne. Postępująca atrofia siatkówki powodowana jest mutacjami genów odpowiedzialnych za fizjologiczne funkcje komórek fotoreceptorowych siatkówki.
Pierwszym objawem postępującego zaniku siatkówki zauważalnym przez właściciela jest utrata nocnego widzenia (nyctalpia). Dobry wzrok może być zachowany jeszcze przez pewien czas w warunkach jasnego oświetlenia, ponieważ źrenice stają się coraz bardziej rozszerzone przepuszczając więcej światła. Wraz z niszczeniem siatkówki jej naczynia krwionośne tracą rozgałęzienia i zanikają. Poprzez taką cienką i ubogą w naczynia krwionośne siatkówkę silnie prześwieca warstwa odblaskowa oka, dając wrażenie świecenia. U niektórych zwierząt w zaawansowanym stadium PRA rozwija się zaćma – można wtedy zaobserwować zmętnienie soczewki oka, która staje się mleczno-biała.
Do zdiagnozowania PRA potrzeba badania okulistycznego i sprawdzenia stanu siatkówki. Ostateczne rozpoznanie choroby stawiane jest na podstawie badania elektroretinografem (ERG), które potwierdza zanik odpowiedzi fotoreceptorów na bodźce świetlne.
Charakter choroby jest dziedziczny, dlatego w wielu krajach, aby pies/suka mogły zostać dopuszczone do rozrodu muszą mieć wykonanane odpowiednie badania. Aby pies zachorował musi otrzymać wadliwy gen od obojga rodziców. W przypadku, kiedy wadliwy gen otrzyma tylko od jednego z rodziców, staje się nosicielem choroby, która u niego się nie ujawni ale może ujawnić się u potomstwa jeżeli skojarzy się go z drugim chorym osobnikiem.
Postępujący zanik siatkówki występuję m.in. pod postacią RPED (briard jest zaliczany do ras zagrożonych chorobą)
Centralny postępujący zanik siatkówki (RPED) zwany dystrofią nabłonka pigmentowanego siatkówki, tutaj pierwsze zmiany pojawiają się w centralnej części siatkówki. Charakterystyczną cechą RPED w badaniu oftalmoskopowym jest obecność jasnobrązowego pigmentu na błonie odblaskowej, początkowo w postaci plamek, a później w formie zlewających się ze sobą łat. Początkowo psy dotknięte chorobą tracą centralne pole widzenia, natomiast zachowują obwodowe. 
Wrodzona niepostępująca ślepota nocna (Congenital Stationary Night Blindness – CSNB), zwana również dystrofią siatkówki, retinopatią tłuszczową, wrodzoną ślepotą psów Lebera występuje tylko u briardów.
Jest to choroba spowodowana przez wadę kilkunastu genów. Widzenie dzienne może być upośledzone w różnym stopniu, od lekkiego po silne. Objawy widoczne w badaniu dna oka to nieznaczne zmiany odblasku i niekiedy szarawe plamki w części ciemnej siatkówki, ale nie są one widoczne przed ukończeniem drugiego lub trzeciego roku życia. Histologicznie plamki te są dużymi wtrętami tłuszczowymi w komórkach nabłonka barwnikowego. Uważa się, że powstają na skutek nieprawidłowego metabolizmu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w siatkówce. Opracowano test DNA i obecnie możliwa jest terapia genowa u chorych psów.
W eliminacji chorób oczu u poszczególnych ras najbardziej skuteczna metoda to odpowiedni dobór hodowlany. Ponieważ są to choroby o podłożu genetycznym do rozrodu nie powinny być dopuszczone psy chore lub psy, które są nosicielami wadliwych genów.
budowa oka
