Bez briardów z Wczoraj nie byłoby briardów z Dzisiaj. I nie będzie briardów z Jutra.
Hodowla i jej początki
15 września 1979 r w belgijskiej hodowli rodzi się płowy piesek, który nie jest świadomy, jak wielkie znaczenie będzie miał dla polskiej historii briarda.
DICKUS de L’Hermitrie zostaje sprowadzony do Polski w grudniu 1979 r. a w przyszłości zostanie reproduktorem z wyszkoleniem POI. I tak w zasadzie powinna się rozpocząć historia tej rasy w Polsce.
Ewa Dorota Sobolta skatalogowała hodowlę briarda i wspomniany tu DICKUS widnieje jako pierwszy przedstawiciel hodowlany.
Czy autorka mogła przewidzieć, że w dobie internetu pojawią się fakty, świadczące, że rasa pojawiła się w Polsce dużo wcześniej? Jednym z nich jest znalezione właśnie w internecie, zdjęcie niekopiowanego briarda jednego z posiadaczy, z 1968 roku, w Wiśniowej Górze koło Łodzi.
Zdjęcie briarda, 1968 r. Wiśniowa Góra koło Łodzi
I być może istnieją gdzieś dowody na wcześniejszą obecność tej rasy w Polsce, jednak autorka Polskiej Księgi Hodowlanej, właśnie od DICKUSA zaczyna porządkowanie psów tej rasy w Polsce. Ponad miesiąc później, bo 18.10.1979 r. w czeskiej hodowli rodzi się czarna sunia DOLLY Cerna Hriva sprowadzona do Łodzi.
Para ta, staraniem Ewy Doroty Sobolty zostaje skojarzona, by 28.05.1983 r. wydać potomstwo pod przydomkiem Herex. Pierwsza hodowla w naszym kraju. Pierwszy polski, mieszany kolorystycznie miot, gdzie ARIKA stanie się założycielką hodowli Krajan, AMBA założycielką hodowli Reprint, AISZA –JOY założycielką hodowli Variete.
na zdjęciu od góry DICKUS de L’Hermitrie & DOLLY Cerna Hriva ; AISZA –JOY Variete
Największy wpływ na rozwój hodowli miał płowy reproduktor Ch. CMEC du Pacha’Moore – dał potomstwo w 39 miotach. W 1993 r. urodził się w hodowli Bin-Ard rekordowy miot 23 żywych szczeniaczków (niestety, dla ówczesnej weterynarii było niemożliwością uratowanie takiej ilości piesków). W naszej hodowli możemy odnotować wiele mnogich miotów, np. Ch. VIVIENNE Dalido urodziła dwukrotnie mioty liczące 16 szczeniąt, szczęśliwie odchowanych w doskonałej kondycji.
CMEC du Pacha ‘Moor – imp. z Francji 1988 r.- Najlepszy reproduktor ’93, ’94 Zw. Polski
Osiągnięcia wystawowe:
Pierwszym płowym psem z tytułem Championa Polski zostaje FILIP Krajan, a championkami zostają płowe AISZA-JOY oraz AMBA i ARIKA Herex.
Pierwszym szarym briardem z tytułem Ch. PL zostaje importowany PRINCE CHIVAS des Monts d’en Crouzille
na zdjęciu FILIP Krajan
na zdjęciu PRINCE CHIVAS des Monts d’en Crouzille
ORTON z Pierwszej Ligii to pies z największą liczbą uzyskanych championatów – posiada tytuły Ch: Rosji, Słowacji, Litwy, Łotwy, Ukrainy, Słowenii, Krajów Nadbałtyckich, Luksemburga, Bułgarii, Macedonii, Serbii i Czarnogóry, Macedonii, Bośni i Hercegowiny, Mołdawii, Chorwacji, Austrii, Rumunii, Białorusi, Węgier. Ch. Wet. Austrii
Aby uzyskać tytuł interchampiona (C.I.B.), psy musiały posiadać certyfikat użytkowości oraz 4 wnioski CACIB (od 3 różnych sędziów) w odstępie roku i 1 dnia. I tak:
AMBROISE to pierwszy płowy Interchampion, a NOBLET du Moulin d’Eau to pierwsza w historii suka z tym tytułem. Oba psy są importowane, natomiast wyhodowane w Polsce są odpowiednio: CZARLI JUNIOR z Wuzlandii (PO II) oraz HORTENSJA z Francuskiej Ulicy (IPO I).
AMBROISE – pierwszy płowy interchampion
na zdjęciu NOBLET du Moulin d’Eau
na zdjęciu CZARLI JUNIOR z Wuzlandii
na zdjęciu HORTENSJA z Francuskiej Ulicy
W styczniu 2009 zostają wprowadzone nowe przepisy, nadające tytuł interchampiona C.I.E, który jest związany wyłącznie z osiągnięciami wystawowymi. Pierwszymi czarnymi interami z polskimi przydomkami zostają ANGUS Karhu Czarny Niedźwiadek oraz BARBIE Batina (w rękach czeskich). Wyhodowana i pozostająca w polskich rękach pierwsza czarna interka to wnuczka ANGUSA, MANIANA NEGRA Duovarius.
na zdjęciu 1,BARBIE Batina;2.ANGUS Karhu Czarny Niedźwiadek; 3. MANIANA NEGRA Duovarius
HORTENSJA z Francuskiej Ulicy i ORTON z Pierwszej Ligii to pierwsze briardy z podwójnym tytułem C.I.B. oraz C.I .E .
Ukoronowaniem każdej wystawy jest Best in Show.
Wielokrotnie nasze psy stawały na najwyższym stopniu tego podium. Niestety, dosyć trudne jest uszeregowanie chronologiczne, stąd tylko kilka przykładów:
BIS Junior Lublin 2007 - NIKI Tatrzański Ring (założycielka hodowli Dilorini)
BIS Junior Nowy Sącz 2007 HAKERKA z Francuskiej Ulicy
BIS Szczeniąt Świerklaniec 2009 - GRIS Pod Szmaragdowymi Bzami
Bis Junior i Bis Rzeszów 2012 – MANIANA NEGRA Duovarius
Wielokrotnie BIS dorosły, użytków czy weteranów zdobyły psy : DOGGER Kudłate Serce, HORTENSJA z Francuskiej Ulicy, ORTON z Pierwszej Ligii, ALDONA z Wojtkowizny czy VIVIENNE CHANTAL de la Chaume du Bois Dieu.
na zdjęciu 1,2 DOGGER Kudłate Serce,; 2,3 HORTENSJA z Francuskiej Ulicy
na zdjęciu ALDONA z Wojtkowizny
Hodowlą, której przydomek hodowlany umieszczony jest przy najbardziej liczących się sukcesach jest Dilorini. Wśród wyhodowanych psów znajdują się interchampiony, psy wyszkolone, posiadające selekcję wielu krajów, zwycięzcy wystaw klubowych, Europy, Świata. AMELIA BELLA, AURELIA BELEZZA, ENRICO TOFFEE TOPAZ, FRIENDLY FIRE, GWYNETH KATE P., INDIGO czy FLORENCE WELCH sprawiają, że hodowlę można uznać za kolebkę psów o największych osiągnięciach świata briardów.
na zdjęciu 1.AURELIA BELEZZA Dilorini; 2.FLORENCE WELCH Dilorini;3.FRIENDLY FIRE Dilorini;4.ENRICO TOFFEE TOPAZ Dilorini;5.GWYNETH KATE P.Dilorini;5.INDIGO Dilorini
Selekcje krajów
HIP-HIP-HURRA de la Chaume du Bois Dieu – imp. z Francji 1992 r. – płowy reproduktor , Ch.PL, ZW. KLUBU ’94, ’95, jest pierwszym, który pojawił się na ringu selekcyjnym w kraju rasy otrzymując Preselekcję Francji.
na zdjęciu HIP HIP HURRA VISUS de la Chaume du Bois Dieu
W 2002 roku, na selekcji w Czechach występuje BOSS Batina, uzyskując, jako pierwszy w polskiej historii tytuł selekcji innego kraju.
Pierwszymi psami, które uzyskują tytuł Selekcji Francji są: ARON ANAO Nacambel –(2003) oraz suczka ACCA des Plaines de Brotonne (2008). To pierwsze, importowane płowe psy z tym zaszczytnym tytułem. Czarny import, BARBERA del Nebbioso (w polskich rękach) również w 2008 r. otrzymuje tytuł Selekcji Francji, ale to ANGUS Karhu Czarny Niedźwiadek jest pierwszym, psem z polskiej hodowli, z tytułem Selekcja Francji 2010. EZRA de la Source de MaRsyLia otrzymuje go w 2014, jako pierwsza, wyhodowana w Polsce, płowa suka.W 2017 roku selekcję Francji uzyskała wyhodowana w polskiej hodowli, eksportowana do Niemiec Calla Reine Naster. Do grona selekcyjnych psów, jako pierwsza czarna suczka wyhodowana i pozostająca w rękach polskich hodowcow dołączyła w 2022 roku LILLY LOO Dilorini, zdobywając w przeciągu jednego tygodnia selekcję Belgii i Niemiec.
na zdjęciu LILLY LOO Dilorini
Jedyną, jak do tej pory, szarą suką, która uzyskała ten tytuł w 2017 r. jest importowana IFE BLUE de la Baie d’Adonis, posiadająca dodatkowo selekcje Niemiec i Holandii. Importowana w 2013 razem z psem ICI ACE ALORA van de Hoolhoeve (sel FR i NL) stanowią pierwszą w historii parę hodowlaną prowadzącą szarą linię briardów.
na zdjęciu 1.IFE BLUE de la Baie d’Adonis;2,3 ICI ACE ALORA van de Hoolhoeve
Polską selekcję przeprowadzono po raz pierwszy i jak do tej pory jedyny, przy okazji XXI Wystawy Klubowej we Wrocławiu w 2016 roku. Niestety, zgłosiła się mała liczba polskich psów (BELLAQUERA El’Bridorado, AMAZING LADY Złota Elita, BAHATI z Pierwszej Ligii) i żaden z nich nie otrzymał tego tytułu.
Zatrzymując się przez chwilę przy osiągnięciach w kraju rasy, należy zaznaczyć, że EZRA de la Source de MaRsyLia to pierwszy, wyhodowany w Polsce Champion Francji. Pierwszą Ch.Czech w historii była Fiesta of the Glosming. Pierwszym Młodzieżowym Championem Francji została FRIENDLY FIRE Dilorini, a niedawno, po tytuł pierwszego Championa Francji Weteranów sięgnął ENRICO TOFFEE TOPAZ Dilorini, który jednocześnie zgromadził największą ilość selekcji innych krajów: Francji, Czech, Niemiec, Holandii, Węgier.
ENRICO to pierwszy polski briard z tytułem Międzynarodowego Championa Piękności Weteranów - International Veteran Beauty Champion w Polsce, jest również pierwszym płowym briardem z tym tytułem w Europie.
na zdjęciu ENRICO TOFFEE TOPAZ Dilorini
W 2001 r. oddział poznański otrzymuje zgodę na przeprowadzenie po raz pierwszy Wystawy o Puchar Europy Środkowej i Wschodniej. Polskie psy odnoszą olbrzymi sukces. I tak:
MITA z Pierwszej Ligii – Zwycięzca Europy Środkowej i Wschodniej + CACIB, BOB - suka
UNIKAT Variete - Zwycięzca Europy Środkowej i Wschodniej + CACIB, BOS - pies
DEMON Batina – Mł. Zwycięzca Europy Środkowej i Wschodniej - pies
ZSA ZSA des Enfants de Lutece Mł. Zwycięzca Europy Środkowej i Wschodniej – suka
na zdjęciu 1.MITA z Pierwszej Ligii;2.UNIKAT Variete ;3.ZSA ZSA des Enfants de Lutece
Polskie briardy z tytułami Selekcji zobacz
Wystawy Polskiego Klubu Briarda
Zwycięzcą pierwszej polskiej Wystawy Klubowej w 1996 r. została płowa LA REINE LIONNE des Pitr’Engoele.
na zdjeciu LA REINE LIONNE des Pitr’Engoele
Pierwsi zwycięzcy z polskim przydomkiem wystaw klubowych to:
IV Wystawa Klubowa 1999
Mł.Zw.Klubu - Suka MAKKIA MANIANA Duovarius
V Wystawa Klubowa 2000
Zwyc.Klubu, Najlepsza Czarna Suka Ch.Mł.PL ARNIKA Be-Em-Brie
VI Wystawa Klubowa 2001
Zwyc.Klubu, Najlepszy Czarny Pies Ch.Mł.PL DEMON Batina,
Zwyc.Klubu, Najlepsza Czarna Suka, Zwyc.Rasy / BOB Ch.CZ, SK, PL BARBE Batina
na zdjęciu 1.ARNIKA Be-Em-Brie; 2. BARBE Batina
UEBB -Wystawy Europejskiego Klubu Briarda
W 2013 Polska zorganizowała po raz pierwszy (i do tej pory jedyny) wystawę UEBB w Katowicach.
Na niej mocno zaznaczyliśmy obecność polskiej hodowli uzyskując następujące wyniki:
BONBON SHAGGY El’bridorado – Mł. Zw. UEBB, Best Junior, Zwycięzca UEBB (BOB)
BELLAQUERA El’Bridorado – Młodzieżowy Zwycięzca UEBB
ZORBA Duovarius – Najlepszy Weteran UEBB
LITTLE BLACK DRESS Jesienna Rapsodia – Najlepsza Czarna Suka UEBB
A hodowla El”Bridorado (jak dotąd pierwsza i jedyna) uzyskała tytuł Najlepszej Hodowli UEBB
Hodowla ta może poszczycić się wyhodowanym, będącym w szwedzkich rękach pierwszym psem z tytułami Championa Szwecji, Danii i Norwegii – SIMPLY THE BEST El’Bridorado.
na zdjęciu ZORBA Duovarius
na zdjęciu BONBON SHAGGY El’bridorado
na zdjęciu 1,2 hodowla El”Bridorado; 3. pierwsza od lewej hodowla El”Bridorado
Jednak, już wcześniej odnosiliśmy sukcesy na tej prestiżowej wystawie i jak w przypadku lokat BISowych, trudno jest dotrzeć do kompletu osiągnięć na tego typu wystawach. Niektóre wyniki:
Pierwszym odnotowanym sukcesem na UEBB w 2000 roku w Remlingen była I lokata Czarliego Juniora z Wuzlandii w klasie honorowej.
BAHIYYA Karhu Czarny Niedźwiadek – I lok. w klasie mł. czarnych suk – UEBB 2008
OREO COOKIE Moravia Campanella UEBB Winner 2009
ETESSE Amber Route Best Baby UEBB 2010
CASSIS Amber Route najlepsza płowa suka UEBB 2010
NOEL D’ORTON Majkolandia best baby pies UEBB 2011
ENRICO TOFFEE TOPAZ Dilorini – Mł. Zwycięzca UEBB 2015
Wystawy Europejskie
Na Europejskiej Wystawie Poznań 2000, pierwszym polskim Zwycięzcą Europy został Int. Ch. CZARLI JUNIOR z Wuzlandii otrzymując tytuł Zwycięzcy Weteranów a Int. Ch. Kier z Gniazda Sowy otrzymał tytuł Vice Zwycięzcy Europy.
Zwycięzcą Europy po raz pierwszy w 2005r. został INT. ARON ANAO Nacambel, który sięgnął po ten tytuł jeszcze dwukrotnie (w 2006 i 2008) natomiast wyhodowana w polskiej hodowli Dilorini, płowa suczka C.I.B,C.I.E FRIENDLY FIRE, zdobyła zwycięstwo Europy zarówno w 2018, jak i 2019 roku.
na zdjęciu FRIENDLY FIRE Dilorini
Wystawy Światowe
Na Wystawie Światowej Porto 2001 CARVERA Batangas zajmuje 2 lokatę w klasie szczeniąt. roku 2006, w Poznaniu zostaje po raz pierwszy zorganizowana Wystawa Światowa, gdzie polskie briardy mocno zaznaczają swoją obecność. DIMITRI z Andaye zostaje Młodzieżowym Zwycięzcą Świata. DOGGER Kudłate Serce otrzymuje CAC w klasie otwartej, a BROYT z Andaye zostaje Vice Zw., Świata. Dodatkowo, DIMITRI, jako pierwszy otrzymuje nominację na Crufts, coroczną, największą na świecie, odnotowaną w Księdze Guinnessa, wystawę psów rasowych organizowaną przez Kennel Club w Birmingham. W 2007roku, HARRY z Francuskiej Ulicy otrzymuje ową nominację jako pierwszy briard z polskim przydomkiem.
Najważniejszy tytuł, Zwycięzcy Świata 2009, zdobywa po raz pierwszy w historii: Int. Ch. DOGGER Kudłate Serce, natomiast Int.Ch. HORTENSJA z Francuskiej Ulicy zostaje pierwszą suką, Zwycięzcą Świata 2012. Również C.I.B,C.I.E ARON ANAO Nacambel zostaje pierwszym Zw. Świata Weteranów w 2009 r.
na zdjęciu 1.DOGGER Kudłate Serce;2.HORTENSJA z Francuskiej Ulicy
Wyszkolenie:
DICKUS de L’Hermitrie to pierwszy, wzmiankowany pies posiadający wyszkolenie PO I, natomiast DANA vom Schaferstein – imp z NRD – 1989 r. założycielka hodowli Z Wuzlandii, to pierwsza suka z wyszkoleniem PO II. Zresztą hodowczyni z Wuzlandii wszystkie swoje psy szkoliła w zakresie obronności. Międzynarodowy Sędzia Prób pracy, Jan Lenard, podpatrzył na zawodach w Czechach jak pracuje ta nowa dla niego kudłata rasa. W 1988 r., sprowadził do Polski sukę z NRD DENNI von Tarlloch z zamiarem sprawdzenia rasy pod kątem szkoleniowo-zawodniczym. Zakupił też w hodowli Variete, płowego BOSTONA i wyszkolił go do stopnia PO III biorąc udział w Mistrzostwach Polski Psów Obrończych. Potem, ze swoim drugim sportowym briardem ACHILLESEM / znanym bardziej jako BOSTON czy BOSIO/ również wyszkolonym do stopnia / już / IPO III także występował w Mistrzostwach i pokazach. To jedyne briardy wyszkolone do III stopnia. Córka ACHILLESA, FIESTA La Luna Minoderia to suka, która po raz pierwszy mierzyła się w nowych dyscyplinach kynologicznych: taniec z psem, flyball, psie zaprzęgi, agillity. Najważniejszym sukcesem suki było (jedyne, jak do tej pory) uzyskanie tytułu Indywidualnego Mistrzostwa Polski Psów Towarzyszących w 2000 r. (trzykrotnie drużynowo).
na zdjęciu FIESTA La Luna Minoderia
Należy wspomnieć również o pierwszej suce, przewodniku niewidomych – JOANIE Variete, czy o Int, Sel Fr, B, SK, BROYCIE z Andaye, pierwszym psie poszukiwawczo-gruzowiskowym zatrudnionym na etacie w Państwowej Straży Pożarnej, uczestniku wielu akcji (trzęsienie ziemi na Haiti czy zawalenie się hali Międzynarodowych Targów Katowickich). BROYT to Pies Poszukiwawczo Ratowniczy P.S.P, Pies Gruzowiskowy 1st, Pies Terenowy a także Vice Zw, Świata z 2006 roku.
na zdjęciu BROYT z Andaye
Pierszą suką, która otrzymała klasę A3 w agillity jest JUKI Batangas.
Pierwszym briardem, który uzyskał użytkowość w popularnej dziś dyscyplinie, jaką jest pasienie owiec jest Int, Ch. AURELIA Belleza Dilorini, która po raz pierwszy wystartowała jako zawodniczka w zawodach pasienia
na zdjęciu AURELIA Belleza Dilorini
Pierwszym briardem startującym w Mistrzostwach Polski Obedience jest DOGGER Kudłate Serce, który w klasie 1. zdobył tytuł II vice Mistrza w 2006r. To także Mistrz Polski Owczarków Ras Francuskich Obedience 2. w 2009r.
Jedna z najbardziej wyszkolonych suk AMAZING LADY Złota Elita jest pierwszą w historii, która uzyskała ocenę pozytywną w Obedience w klasie 3.
na zdjęciu AMAZING LADY Złota Elita
FAHRENHEIT z Pierwszej Ligii (w rękach francuskich) to pierwszy briard z polskim przydomkiem, który uzyskał certyfikat mondioringu, to także kolejny Ch.Francji
Polskie briardy z wyszkoleniem zobacz
Podsumowując, nasze briardy uświetniają swymi sukcesami ringi całej Europy, a potomstwo wyhodowane w polskich rękach niejednokrotnie zasila czołowe europejskie i amerykańskie linie hodowlane.
Opracowanie, zdjęcia i materiały filmowe Iza Pintera & Elżbieta Pytel, arch.opiekunów. Jedyne, autorskie opracowanie. Bez zgody autora i administratora strony zabronione jest powielanie treści, ich kopiowanie, przedruk, przetwarzanie z zastosowaniem środków elektronicznych zarówno całości jak i w części.